Đái tháo đường là bệnh lý mạn tính gây ra bởi tình trạng tăng đường máu do các cơ chế khác nhau như: giảm tiết insulin của tụy, tăng đề kháng insulin, tăng tái hấp thu glucose tại thận, giảm hoạt động của hệ incretin. ..
Đối với người bệnh đái tháo đường mới phát hiện, một câu hỏi thường được đặt ra là bạn bị mắc đái tháo đường typ 1 hay typ 2, và typ nào nặng hơn? Sự khác nhau cơ bản giữa 2 thể bệnh đái tháo đường này dựa trên cơ chế gây bệnh. Đái tháo đường typ 1 là bệnh lý tự miễn do bất thường miễn dịch của cơ thể sinh ra kháng thể tấn công vào tế bào beta của tụy làm giảm tiết insulin. Còn đái tháo đường typ 2 có rất nhiều cơ chế như tăng sự đề kháng insulin, giảm tiết tương đối insulin, rối loạn hoạt động increatin, nhưng rối loạn này gặp ở những người béo phì, lười vận động, lối sống không lành mạnh, hoặc có yếu tố gia đình có người mắc đái tháo đường. Tuy vậy đối với người bệnh, hiểu biết về cơ chế có thể quá khó khăn vì vậy chúng ta chỉ cần hiểu đơn giản về sự khác nhau giữa 2 thể này như sau
- Tuổi khởi phát bệnh
Khi các triệu chứng xảy ra, độ tuổi khởi phát thường khác nhau, với bệnh đái tháo đường typ 1 thường được chẩn đoán ở người trẻ hơn (ví dụ như ở trẻ em), trong khi bệnh đái tháo đường loại 2 được chẩn đoán phổ biến hơn ở người lớn. Tuy nhiên, đây không phải là luôn luôn như vậy. các bác sĩ nội tiết thường sử dụng mốc 30 tuổi để phân biệt.
Tỷ lệ béo phì ngày càng tăng ở trẻ em và thanh thiếu niên đã làm gia tăng sự phát triển của bệnh đái tháo đường typ 2 ở người trẻ tuổi.
Hơn nữa, một số người lớn mắc bệnh đái tháo đường có thể được chẩn đoán là một dạng bệnh tiểu đường loại 1 khởi phát muộn.
- Đái tháo đường typ 2 phổ biến hơn
Khoảng 90% bệnh nhân đái tháo đường là typ 2, 10% bệnh nhân đái tháo đường typ 1
Và ngày càng gia tăng bệnh đái tháo đường typ 2, và khoảng 50% bệnh đái tháo đường typ 2 không được phát hiện.
Đái tháo đường typ 2 phát triển trên những đối tượng nguy cơ cao như: béo phì, lười vận động, …
- Đái tháo đường typ 1 và typ 2 có biến chứng như nhau
Rất nhiều bệnh nhân có sự hiểu biết sai lầm là typ 2 nặng hơn typ 1 ( liên quan do số 1 rồi đến số 2), hoặc có bệnh nhân hiểu rằng typ 1 là nặng nhất. Tuy vậy theo quan điểm của các chuyên gia đái tháo đường thì cả 2 thể bệnh đều có các biến chứng như nhau nếu không kiểm soát được đường huyết tốt. Nếu đường huyết kiểm soát không tốt mới đáng ngại hơn là thể bệnh. Các biến chứng thường gặp như:
- Bệnh thần kinh ngoại vi
- Nhồi máu cơ tim
- Suy thận
- Đột quỵ
- Mù lòa …
- Điều trị giữa 2 thể bệnh khác nhau
Đái tháo đường typ 1 chỉ có phương pháp điều trị giảm đường máu bằng insulin. Đái tháo đường typ 2 sẽ được điều trị bằng thuốc uống và có thể kết hợp với insulin tùy trong các trường hợp khác nhau.
Tóm lại tuy có sự khác nhau về cơ chế, lâm sàng nhưng mục tiêu chung thì tất cả các bệnh nhân đái tháo đường cần kiểm soát tốt đường máu dù ở thể bệnh nào để giảm biến chứng do đái tháo đường.
Bác sĩ nội tiết – đái tháo đường