Hiện nay bệnh tiểu đường (còn gọi là đái tháo đường) đang ngày càng trẻ hóa. Nguyên nhân là do đời sống xã hội ngày một nâng cao, trẻ em ít vận động, chế độ ăn quá nhiều năng lượng dẫn đến thừa cân, béo phì, lâu dần sẽ mắc bệnh do chuyển hóa, trong đó có tiểu đường.
Khi có dấu hiệu mắc bệnh tiểu đường, người bệnh nên đi khám chuyên khoa Nội tiết để được tư vấn và điều trị ngay từ thời gian đầu.
6 Triệu chứng sớm của bệnh tiểu đường
Nhận biết bệnh ở giai đoạn đầu có thể giúp làm chậm hoặc ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh tiểu đường. Một số triệu chứng như:
Đi tiểu thường xuyên
Thường xuyên hoặc đi tiểu nhiều lần là một dấu hiệu cho thấy lượng đường trong máu của bạn cao, nó đã xâm nhập cả vào đường tiết niệu.
Thận không thể hoạt động nhịp nhàng nếu lượng đường trong cơ thể quá cao, nếu hàm lượng glucose trong nước tiểu cao, nó sẽ phải thu hút một lượng nước từ đó khiến người bệnh phải đi tiểu thường xuyên.
Thường xuyên cảm thấy đói
Chứng thèm ăn hoặc đói dữ dội cũng là một dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh tiểu đường. Đói là do đường trong máu của bạn quá cao hoặc quá thấp.
Đường đảm nhiệm chức năng nuôi tế bào trong cơ thể, khi các tế bào không thể hấp thụ đường do thiếu insulin, cơ thể bạn sẽ phát tín hiệu cần thêm đường để nuôi tế bào, từ đó sinh ra các cơn đói cồn cào trong ruột. Vì vậy người mắc bệnh tiểu đường lúc nào cũng cảm thấy thèm ăn.
Hay khát nước
Khi đường trong máu tăng lên, kèm theo việc đi tiểu nhiều dẫn đến khát nước, cơ thể bạn lúc đó cần lượng nước để bù lại phần nước đã mất đi.
Vết thương lâu lành
Lý do người bị tiểu đường thường khó lành vết thương hơn những người khác là do đường máu tăng cao, làm lượng máu lưu thông kém.
Bên cạnh tác động đến hệ tuần hoàn, bệnh tiểu đường còn ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, cũng góp phần làm người bệnh khó lành các vết nhiễm trùng hoặc vết thương.
Nhìn mờ
Mờ mắt thường xảy ra sớm nếu người mắc bệnh tiểu đường không được phát hiện và điều trị. Khi lượng đường trong máu cao, gây dịch chuyển thủy tinh thể của mắt. Tuy nhiên hiện tượng này sẽ tự khỏi khi lượng đường trong máu trở về mức bình thường.
Mảng da xỉn màu (nếp gấp)
Nếu trên cơ thể xuất hiện những mảng da tối màu, đặc biệt là ở các nếp gấp của da như ở vùng nách, cổ, bẹn… rất có thể đó là dấu hiệu bạn đã mắc tiểu đường loại 2.
Biến chứng của bệnh tiểu đường
Đái tháo đường có thể gây ra rất nhiều biến chứng, có thể chia thành 2 nhóm là biến chứng cấp tính và biến chứng mạn tính:
1. Biến chứng mạn tính
Là những biến chứng sinh ra do lượng đường trong máu tăng cao mãn tính, cơ thể bị rối loạn chuyển hóa chất đường, chất đạm và chất béo, từ đó làm suy giảm chức năng của các cơ quan khác trong cơ thể.
Biến chứng tim mạch: Đái tháo đường làm tăng nguy cơ bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não gây di chứng liệt hoặc tử vong.
Biến chứng thận: Bệnh thận phổ biến ở những người mắc tiểu đường hơn những người không mắc. Việc duy trì mức glucose máu và huyết áp bình thường làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh thận.
Biến chứng thần kinh: Bệnh đái tháo đường tuýp 2 có thể gây tổn thương thần kinh khắp cơ thể khi glucose máu và huyết áp quá cao. Biểu hiện như: tê bì, mất cảm giác hoặc rối loạn cảm giác, teo cơ, đau, sụp mi, lác trong, liệt mặt…
Biến chứng về thị giác: Mức glucose máu cao liên tục cùng với huyết áp tăng và cholesterol cao là những nguyên nhân chính gây ra bệnh lý võng mạc.
Nguy cơ nhiễm trùng: Đường trong máu cao là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, đồng thời làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể vì vậy rất dễ bị nhiễm trùng như nhiễm trùng răng lợi, tiết niệu hay sinh dục, vết loét lâu liền…
Các biến chứng trong thời kỳ mang thai: Glucose máu cao trong thai kỳ có thể dẫn đến thai nhi bị quá cân. Điều này dễ dẫn đến các tai biến sản khoa cho trẻ và mẹ.
2. Biến chứng cấp tính
Đây là những biến chứng xảy ra đột ngột và có thể gây nên hậu quả đáng tiếc nếu không được xử lý kịp thời.
Hạ đường huyết: Dấu hiệu là bệnh nhân đói cồn cào, mệt mỏi, run chân tay, bủn rủn, vã mồ hôi, choáng váng, hồi hộp đánh trống ngực. Nếu không được điều trị kịp thời có thể hôn mê.
Hôn mê: Đường huyết quá cao có thể gây hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu, đây là biến chứng nặng nhất và rất dễ tử vong đòi hỏi người bệnh cần phải được cấp cứu ngay lập tức.
Nhiễm toan ceton: Là tình trạng nhiễm độc do máu bị toan hóa vì tăng nồng độ axit, đây là kết quả của những chuyển hóa dở dang do thiếu insulin gây ra.
Điều trị bệnh tiểu đường như thế nào?
Bệnh nhân bị tiểu đường nên sống năng động hơn, tăng vận động, mỗi ngày nên dành thời gian đi bộ, tập thể dục, ngoài ra có thể chơi các môn thể thao phù hợp với sức khoẻ.
Bản chất của bệnh đái tháo đường là rối loạn chuyển hoá, do đó người bệnh cần có chế độ ăn uống hợp lý với tỉ lệ các chất dinh dưỡng đúng như phác đồ điều trị của bác sĩ. Kiêng ăn đường tự nhiên, các thức ăn quá ngọt. Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia và các đồ uống có cồn.
Khi 2 biện pháp trên vẫn không ổn định được lượng glucose trong máu, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân dùng thuốc giảm glucose trong máu. Thuốc điều trị tiểu đường có nhiều loại khác nhau, người bệnh nên đi khám hoặc tư vấn từ xa với bác sĩ Nội tiết để được hướng dẫn loại thuốc phù hợp.
Lưu ý quan trọng trong quá trình điều trị tiểu đường
Để quá trình điều trị tiểu đường có hiệu quả cao, người bệnh nên lưu ý một số vấn đề sau:
Không bỏ bữa
Không nên bỏ bữa để giảm hấp thu calo vì bỏ bữa thường dẫn tới ăn vặt và ăn quá nhiều vào bữa tiếp theo. Do đó, bạn nên duy trì tần suất và giờ giấc của các bữa ăn.
Bỏ bữa không chỉ dẫn tới hạ đường huyết mà còn có thể gây ra những khó chịu nghiêm trọng như chóng mặt, nhịp tim tăng và đổ mồ hôi lạnh…
Ăn nhiều chất xơ
Bắt đầu một ngày bằng một khẩu phần chất xơ lớn không chỉ khiến bạn no lâu mà còn ngăn bạn ăn những bữa ăn vặt trong ngày.
Tránh xa đồ uống có đường
Bạn cần lưu ý giảm lượng soda, nước trái cây và nước ngọt khác. Hàm lượng đường cao trong soda, nước ép trái cây có thể gây tăng đường huyết, dẫn đến tăng cảm giác khát, thường xuyên đi tiểu và nạp vào nhiều calo, dẫn tới tăng cân.
Lựa chọn đường tự nhiên
Thay vì đường nhân tạo, hãy sử dụng những đường tự nhiên nhiều dinh dưỡng và giàu chất xơ. Đường và chất xơ của hoa quả tốt hơn so với đường bình thường vốn có thể dẫn tới tăng đường huyết do có nhiều đường tinh chế và nhiều calo.
Tập luyện thường xuyên
Chỉ cần những hoạt động đơn giản như làm vườn, leo cầu thang, hoặc đi bộ 20 phút cũng có thể giúp tăng cường chuyển hóa và đốt cháy calo. Vì vậy người bệnh cần duy trì tập luyện thường xuyên.
Mấu chốt để phòng tránh tất cả các biến chứng trên là kiểm soát tốt đường huyết, có lối sống lành mạnh, chế độ ăn hợp lý. Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị đái tháo đường, người bệnh cần hạn chế những thực phẩm làm tăng đường huyết (tức là những thực phẩm làm chỉ số tăng đường huyết cao).
Bác sĩ nội tiết – đái tháo đường